Rusland in 2017 (14): televisie

René Does

Als vervolg op zes eerdere series op deze site, over de ontwikkelingen in Rusland in de jaren 2011 en 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 en de ontwikkelingen in het eerste decennium van deze eeuw, start nu een serie over de ontwikkelingen in Rusland in 2017. De serie wordt weer gemaakt op basis van de speciale dikke eindejaarsbijlage van de kwaliteitskrant Nezavisimaja Gazeta (Onafhankelijke Krant), van 28 december 2017.

De redactie van Nezavisimaja Gazeta behandelt in de jaarlijkse bijlage veertien onderwerpen (dit jaar iets andere dan vorig jaar): algemene ontwikkelingen, politiek, economie, Russische regio's, 'nabije' buitenlandse politiek (de veertien andere voormalige sovjetrepublieken die al dan niet lid zijn van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten), buitenlandse politiek (buiten de voormalige Sovjet-Unie), wetenschap, onderwijs, gezondheidszorg, militaire zaken, religie en maatschappij, cultuur, kunst, literatuur en televisie.

De keuzes van de redactie zijn vaak voorspelbaar, maar soms ook onverwacht. Hieronder het veertiende en laatste deel, over de Russische televisie.

Klik op Samojlova om haar optreden van 2017 te zien.

1. Politiek schandaal rond Eurovisie Songfestival. Het Eurovisie Songfestival vond in 2017 plaats in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Rond dit Songfestival vond een politieke rel plaats over de deelname van de Russische afgevaardigde, de zangeres Joelija Samojlova, die in een rolstoel zit.
   De Oekraïense autoriteiten verleenden Samojlova geen inreisvisum, omdat zij op de door Rusland geannexeerde Krim had opgetreden, een annexatie die door Oekraïne uiteraard niet is erkend. Samojlova zou optreden met het liedje Flame is Burning, maar ze mocht drie jaar lang Oekraïne niet inreizen.
   Oekraïne stelde Rusland voor een andere Russische kandidaat af te vaardigen die niet op de Krim had opgetreden. Eurovisie stelde voor Samojlova via een satellietverbinding met Moskou haar liedje te laten zingen. Maar deze voorstellen werden door Rusland en Oekraïne afgewezen.
   Na haar afwijzing werd Samojlova automatisch de Russische afgevaardigde voor het Eurovisie Songfestival in 2018. 'Het gebeuren mag met recht een illustratie worden genoemd van het gezegde "Als de wapens spreken, zwijgen de muzen"', aldus de Nezavisimaja Gazeta.
2. Andrej Malachov weg bij Eerste Kanaal. In augustus ging de populaire televisiepresentator Andrej Malachov weg bij de landelijke televisiezender Eerste Kanaal. De precieze reden werd niet bekend gemaakt, wat leidde tot allerlei speculaties onder Russische mediajournalisten.
   Kort na zijn vertrek maakte Malachov bekend een nieuwe talkshow te beginnen bij de landelijke zender Rossija 1. Hij verklaarde dit uit de mogelijkheid die Rossija 1 hem bood om producer van een eigen programma te worden.
3. Satirische nieuwsshow terug op televisie. Na een afwezigheid van vijf jaar kwam in maart de satirische nieuwsshow Prozjektorperischilton terug op televisie. Maar na vijf niet zo geslaagde afleveringen verdween het programma weer voor een half jaar, om in oktober een herstart te maken, die nu wel lukte.
4. Historici kritisch over historische series over Lenin. Naar aanleiding van de 100ste verjaardag van de Oktoberrevolutie werden er twee historische televisieseries uitgezonden over revolutieleider Lenin. Opmerkelijk was dat Lenin in beide series een rol op de tweede rang speelde: de dramaserie Trotski van regisseur Aleksandr Kott had mederevolutionair Lev Trotski als hoofdpersoon en de dramaserie Demon van de revolutie van regisseur Vladimir Chotinenko had een 'grijze kardinaal' achter Lenin, de marxist Aleksandr Parvoes, als hoofdpersoon.
   In beide series werd Lenin als een zwakke en weinig positieve held afgeschilderd. Daarnaast hadden Russische historici kritiek op de historische juistheid van de verbeelde gebeurtenissen.
   Ook werden de ontwikkelingen voor en tijdens de Oktoberrevolutie sterk in het licht van hedendaagse ontwikkelingen afgeschilderd. Lijkt de revolutie in de serie Trotski bijvoorbeeld niet op een moderne fluwelen revolutie, maar dan tegen het toenmalige tsaristische regime?


De Ostankino-toren is kenemerkend voor de skyline van Moskou. Foto: tvtower.ru

5. 50 jaar Ostankino. De televisietoren van Ostankino in Moskou is een van de bekendste herkenningspunten van de Russische hoofdstad. Het gelijknamige televisiecentrum met de toren werd vijftig jaar geleden, in 1967, geopend.
   De televisietoren was toen het hoogste bouwwerk ter wereld en het televisiecentrum ook het grootste in zijn soort ter wereld. Het televisiecentrum met zijn dertien etages had een volume van één miljoen kubieke meter. De bijbehorende televisietoren was 540 meter hoog, telde 45 etages en had tien ronde uitkijkpunten en balkons voor het publiek. De nuttige gebruikersruimte in de toren bedroeg 15.000 vierkante meter.
   Het televisiecentrum verzorgt nog altijd de klok rond de landelijke televisie- en radio-uitzendingen voor de elf tijdzones van de Russische Federatie en informeert hiermee 98,8 procent van de Russische bevolking. Het is nog altijd het grootste mediacentrum van Europa.
   Landelijk gaat het om tienduizenden studio's en andere productieruimtes en duizenden televisietorens. In 2006 plaatste president Vladimir Poetin Ostankino via een presidentiële oekaze op de lijst van strategisch belangrijke ondernemingen van Rusland. 'Hoeveel er ook over internet mag worden gepraat, voorlopig blijft de televisie het meest invloedrijke massamedium.'