 |
 |
 |
 |
Dit is het archief van Prospekt van de jaargang 2001.
Prospekt, januari 2001
Oligarchen onder vuur
door René Does
Tijdens Jeltsins tweede presidentstermijn, na de verkiezingen van juni 1996,
heeft de mening postgevat dat Rusland is veranderd in een oligarchie. Enkele
steenrijke ondernemers, met op slinkse wijze en heel goedkoop opgebouwde
belangen in de industrie, het bankwezen en de media, zouden achter de schermen
de politieke en economische koers van het Jeltsin-bewind hebben bepaald.
Het beleid van de Russische president Vladimir Poetin wordt bepaald door twee
doelstellingen: economische modernisering en herstel van de staatsmacht.
Onderdeel van dit beleid is het aanpakken van de grote macht van de oligarchen
uit de Jeltsintijd.
Lees het hele artikel
Prospekt, januari 2001
Homoseksualiteit in Rusland
door Pepijn Hendriks
Homoseksualiteit was verboden in de voormalige Sovjet-Unie. Contrarevolutionair
en sociaal gevaarlijk, zo luidde het oordeel, aangezien deze vorm van
seksualiteit niet gericht was op het instandhouden van de samenleving. Vandaag
de dag is homoseksualiteit in Rusland niet langer verboden, maar de
maatschappelijke acceptatie is nog ver weg.
De maatschappelijke positie van homoseksuelen vanaf de jaren '30 is treffend
onder woorden gebracht door de Russische seksuoloog Igor Kon: 'Vijf decennia
lang is het verschijnsel homoseksualiteit aan de ogen van het publiek
onttrokken geweest. Een glimp ervan kon slechts worden opgevangen in een wet
die het verbood.'
Lees het hele artikel
Prospekt, januari 2001
Ruslands stem van de 20ste eeuw
door Nina Brugman
De zanger, dichter en acteur Vladimir Vysotski (1938-1980) is in Rusland een
fenomeen over wie tot de dag van vandaag gediscussieerd en geschreven wordt en
wiens liederen nog steeds populair zijn. Een portret van de man wiens naam
twintig jaar na zijn dood in het volksgeheugen bewaard is gebleven.
Eind vorig jaar publiceerde de Russische krant Moskovski Komsomolets een lijst
van 'afgoden van de 20ste eeuw' die was samengesteld op basis van de reacties
van 1500 lezers. Op de eerste plaats stond de naam van de eerste ruimtevaarder,
Joeri Gagarin (13 procent van de stemmen). De tweede Rus van de 20ste eeuw
(12,5 procent) was Vladimir Vysotski.
Lees het hele artikel
Prospekt, januari 2001
Een vroegtijdige dood voor het Russisch volkslied?
door Bert Wiskie
Recentelijk nog deden de voetballers van Spartak Moskou bij de politieke
leiding in Moskou hun beklag over het ontbreken van een tekst bij het Russische
nationale volkslied. Zij voelen zich bij wedstrijden voor de nationale ploeg in
hun hemd gezet.
De klacht lijkt gegrond. Kunnen voorafgaand aan de wedstrijd de tegenstanders
hun hymne uit volle borst zingen, de Moskouse vedetten in de Russische
nationale ploeg staan er ongemakkelijk bij als Glinka's 'Patriottisch lied'
wordt gespeeld. Weliswaar een prachtige compositie van de 19e eeuwse componist,
maar wel een met de meest essentiele handicap voor een nationaal volkslied: het
heeft geen tekst. Nog voor de aftrap is verricht begint de Russische ploeg met
een morele achterstand.
Lees het hele artikel
Prospekt, maart 2001
Burgemeester Loezjkov getemd
door René Does
De modernisering van Moskou is nauw verbonden met de naam van Joeri Loezjkov,
de huidige burgemeester van de Russische hoofdstad. Toch is het rond 'Joeri de
Bouwer' de laatste tijd erg stil geworden.
Onder Loezjkov heeft Moskou een metamorfose tot moderne wereldstad ondergaan.
Het stadscentrum werd gerenoveerd en in een nieuw verfje gezet. Moderne
kantoorgebouwen, winkelcentra en wooncomplexen verrezen in snel tempo. Moskou
kreeg een uitgebreid en modern aanbod van horecagelegenheden. 's Zomers kan men
er nu een terrasje pakken.
Lees het hele artikel
Prospekt, maart 2001
De dode zielen van Moskou
door Hellen Kooijman
'Tombstone tourists', zo worden ze in het Engels genoemd. Reizigers die het
leuk vinden om de stoffelijke resten van beroemdheden te bezoeken. Ze kunnen
hun hart ophalen in de Russische hoofdstad.
Moskou telt 56 begraafplaatsen met elk tientallen overleden coryfeeën. Van Chroesjtsjov tot Vysotski, van Boelgakov tot Molotov. Wie de grond boven hen wil betreden, moet wel wat tijd uittrekken. De kerkhoven liggen mijlenver van elkaar.
Twee baboesjka's, hun voeten in viltlaarzen, de rode bolle hoofden in een bontgekleurde sjaal gestoken, dralen onzeker voor een zwart marmeren graf dat beladen is met bloemen. Ernaast staat een bronzen beeld van een tenger meisje. 'Oi, wat een slanke den', zegt één van de vrouwtjes terwijl ze zuchtend naar het beeld kijkt. 'Ik weet niet of ik het mooi vind, hoor', mompelt de ander.
De twee baboesjka's zijn onbekend. Het graf is van Raïsa Gorbatsjova. Het
kerkhof heet Novodevitsji (metrostation Sportivnaja).
Lees het hele artikel
Prospekt, maart 2001
Ondergronds is Moskou duidelijk
door René Does
Het is niet de langste metro ter wereld, maar wel de drukste - die van Moskou.
Dagelijks vervoert hij ruim acht miljoen passagiers. Er is sprake van
permanente overbelasting, want de Moskouse metro is berekend op gemiddeld 6,5
miljoen passagiers per dag.
Voor een Nederlander blijft reizen met de Moskouse metro - vanwege zijn
frequentie, omvang, afstanden en diepte - een indrukwekkende ervaring. In de
spits komt om de 89 seconden met veel geraas een negen wagons tellende
metrotrein het station binnenstormen. In volle vaart maakt een metrotrein veel
lawaai, namelijk 90 decibel.
Lees het hele artikel
Prospekt, maart 2001
De Tretjakov Galerie: het meest Russische museum
door Luba Bulachova
Welke Rus kent niet de beroemdste schilderijen uit de Staatsgalerie Tretjakov
in Moskou, Het meisje met de perziken van Valentin Serov of De drie ridders
van Viktor Vasnetsov? Deze en vele andere werken, waar de Russen trots op zijn,
werden duizenden malen afgebeeld in leerboeken voor scholieren, in talrijke
tijdschriften en op kalenders. Reproducties van schilderijen uit de Tretjakov
Galerie dienden als versiering in talloze hotels, restaurants en kantoren. Zo
kan men zeggen dat de werken uit de Tretjakov-collectie de artistieke smaak van
gewone Russen voor een belangrijk deel hebben gevormd.
De geschiedenis van het museum begint bij de activiteiten van een Russische
verzamelaar, Pavel Michajlovitsj Tretjakov (1832 - 1898), die al in zijn jeugd
gravures en schilderijen van Nederlandse en Vlaamse kunstenaars kocht.
Maar zijn belangstelling veranderde vrij snel en zijn verdere leven stond in
het teken van het bijeenbrengen van Russische schilderkunst. Tretjakov was
heilig overtuigd van de artistieke zeggingskracht van de Russische kunstenaars
en hij volgde nauwgezet hun ontwikkeling.
Lees het hele artikel
Prospekt, maart 2001
Geschiedenis van Moskou
door Dmitri Silvestrov
Moskou is een ingewikkelde stad. Een stad als een verwarrend drama met een
donkere en absurdistische intrige. Als een schouwspel vol verrassingen. De stad
en het leven dat haar vult zijn nauw met elkaar verbonden. Gebouwen uit
verschillende periodes staan vaak chaotisch naast elkaar, alsof ze de
onsamenhangendheid - en niet de samenhang - van verschillende tijdperken willen
onderstrepen.
Nergens komen de tradities van de Russische stedenbouw beter tot uiting dan in
het bijna wilde mozaïek van de hoofdstad. Een expressieve centrale kern, met
daaromheen twee ritmisch aangelegde ringen en duidelijke lijnen, die van buiten
weer naar de kern leiden.
Lees het hele artikel
Prospekt, mei 2001
Crisis in Oekraïne
door André W.M. Gerrits
De Oekraïense president Leonid Koetsjma schijnt een aantal leden van het
parlement hoogstpersoonlijk te hebben gebeld: steun de motie van wantrouwen
tegen premier Viktor Joesjtsjenko. Het heeft geholpen. Eind april werd de
regering weggestemd. Joesjtsjenko trad af.
Na ruim een jaar kwam een einde aan een uiterst moeizame cohabitation van een
autoritaire, eigenzinnige en steeds minder populaire president Koetsjma en een
hervormingsgezinde, voor Oekraïense begrippen tamelijk liberale, maar slechts
door een minderheid van de volksvertegenwoordigers gesteunde, premier
Joesjtsjenko. Oekraïne is in een crisis gestort die het zich niet kan
permitteren. De bevolking is verarmd, murw. De politiek is verziekt.
Lees het hele artikel
Prospekt, mei 2001
Moskouse reistips voor koningin Beatrix
Tijdens haar staatsbezoek aan Rusland zal koningin Beatrix in Moskou de meest officiële en luxueuze ontvangst krijgen. Het is jammer dat zij uit haar positie niet veel te zien zal krijgen van het alledaagse Moskou. De redactie van Prospekt verzamelde verschillende Moskouse plekjes die onze koningin niet te zien zal krijgen, maar eigenlijk wel zou moeten bezoeken (met de metro!).
IZMAJLOV-PARK
Rondom Moskou liggen tientallen bossen en plassen, maar ook in de stad is
natuur te vinden. Bij het metrostation Izmajlovski park ligt het Amsterdamse
Bos van Moskou. 's Zomers wagen vele Moskovieten zich zelfs in de poeltjes in
het bos op zoek naar verkoeling. Het water is modderig groen, maar dat schijnt
hen niet te deren. (Metrostation Izmajlovski Park)
Lees het hele artikel
Prospekt, mei 2001
Zaandam, Romanov en Oranje
door Bruno Naarden
Enkele jaren geleden is in Rusland en Nederland uitgebreid herdacht dat Peter
de Grote driehonderd jaar geleden negen maanden lang in ons land verbleef. De
Prins van Oranje onthulde in Petersburg een monument dat tsaar Peter toont als
scheepstimmerman in Zaandam.
Dit was een copie van een standbeeld dat in 1911
in Zaandam was onthuld. Peter heeft inderdaad in Nederland getimmerd, maar
vooral in Amsterdam. Het was zeker niet zijn enige bezigheid. Peter maakte
kennis met vele aspecten van de toenmalige Nederlandse samenleving, kocht
kisten vol technische instrumenten en andere spullen. Veel Nederlandse
zeelieden en vaklui werden in Russische dienst genomen. De tsaar had contact
met stadhouder-koning Willem III van Oranje en ook met de Staten-Generaal over
de buitenlandse politiek van Rusland en ontving zelfs vele buitenlandse
ambassadeurs op de scheepswerf van de VOC in Amsterdam.
Lees het hele artikel
Prospekt, mei 2001
Opkomst en neergang van Mollywood
door Thijs Peters
De twee grootste filmsteden van de wereld, Hollywood en Bombay liggen ver van
de politieke centra van het land. Hoe verder van de macht, hoe beter, lijkt het
motto van de Amerikaanse en Indiase filmmakers. In Rusland is de film altijd
sterk verbonden geweest met het politieke centrum van de staat, Moskou. Nu de
staat in chaos verkeert, dreigt ook de Russische cinema ten onder te gaan. De
opkomst en neergang van Mollywood.
De eerste film in Rusland werd vertoond in Sint Petersburg in 1896. Niet als
hoofdact maar in de pauze van een operettevoorstelling. Het was zo'n succes dat
nog datzelfde jaar het nieuwe wonder werd vertoond in andere grote steden. In
Moskou, maar ook op de kermis in Nizjni Novgorod, waar het grote indruk maakte
op de jonge Maksim Gorki: 'Het koninkrijk van de schaduwen… zo onwerkelijk,
orgineel en complex!'
Lees het hele artikel
Prospekt, mei 2001
Wanhopig Moldova
door René Does
Moldova is als eerste republiek van de voormalige Sovjet-Unie weer
communistisch geworden. In de onlangs gehouden parlements- en
presidentsverkiezingen hebben de communisten van de Communistische Partij van
Moldova (CPM) een overweldigende overwinning geboekt. De CPM bezet 71 van de
101 parlementszetels en levert de nieuwe president, Vladimir Voronin (59).
De overwinning van de 'communistische partij van de 21ste eeuw', zoals de CPM
zichzelf noemt, heeft twee redenen. Ten eerste is Moldova (vier miljoen
inwoners) het armste land van Europa. Tweederde van de bevolking leeft onder de
armoedegrens. Eenderde van de arbeidskrachten werkt als gastarbeider in het
buitenland. De sociale prijs van de door het IMF gedicteerde economische
hervormingen is hoog: de woninghuur is in de regel hoger dan het gezinsinkomen.
Lees het hele artikel
Prospekt, mei 2001
Mir was reparatievriendelijk object
door René Does
Na 85.000 rondjes om de aarde te hebben gedraaid, werd het Russische
ruimtestation Mir in de nacht van 22 op 23 maart in de Stille Oceaan gedumpt.
Gelukkig verliep de begrafenis voorspoedig, want na de dampkring kwam het
restant van de Mir (136 ton zwaar en met een inhoud van 400 kubieke meter) als
een bommentapijt van 1500 brokstukken naar beneden, die ieder een stuk gewapend
beton van twee meter dik zouden kunnen doorboren.
De Russen hebben gelaten op het zeemansgraf van de Mir gereageerd. De Mir had
alleen nog een symboolfunctie als embleem van de voormalige technologische en
economische macht van het land. Het ruimtestation was een restant van de wedren
met Amerika uit de tijd van de Koude Oorlog, toen de Amerikanen hun
grootmachtstatus toonden door als eersten op de maan te landen en de Russen
pronkten met het uitvoeren van maandenlange bemande ruimtevluchten. In totaal
hebben 104 kosmonauten de Mir bezocht. Joeri Romanenko heeft het langste
verblijf op zijn naam staan: 326 dagen in 1987.
Lees het hele artikel
Prospekt, juli 2001
Kremlin wil overzichtelijk partijlandschap
door Jan Limbeek
Op 21 juni nam de Doema in de derde lezing de Wet op de politieke partijen
definitief aan met 238 stemmen voor en 164 tegen. Voortaan mogen alleen nog
politieke partijen aan verkiezingen op federaal, regionaal en plaatselijk
niveau deelnemen. Andere samenwerkingsverbanden en individuen moeten zich
verenigen in een partij als ze aan verkiezingen willen meedoen. En dat gaat
zomaar niet.
Een partij moet voortaan in minstens de helft van Ruslands 89 regio's minimaal
100 leden hebben. Het totale ledental moet ten minste 10.000 bedragen. De
huidige 188 partijen hebben twee jaar de tijd om aan deze voorwaarden te
voldoen. De meeste zullen samengaan of verdwijnen. De bureaucratie, in de vorm
van het Ministerie van Justitie, zal het ledental en de strikt gereguleerde
campagnebijdragen controleren.
Lees het hele artikel
Prospekt, juli 2001
De hel van Sint Petersburg
Reportage uit gevangenis De Kruisen
door Charles Hoedt
Het regime in Russische gevangenissen is middeleeuws. Met twaalf man slapen in
een cel van zes vierkante meter. Reclassering bestaat niet. Wie na jaren van
opsluiting vrij komt, heeft weinig andere keuze dan terug de criminaliteit in.
De Kruisen ligt te gloeien in de vroege avondzon. Binnen in het baksteenrode
gevaarte is de warmte ondraaglijk. Een bewaker sluit de ijzeren
gevangenispoort. We kunnen niet meer terug. Hieruit vluchten is onmogelijk. Dit
is de Hel van Sint Petersburg.
Lees het hele artikel
Prospekt, juli 2001
Neva Express van start gegaan
door René Does
Sinds kort is in Rusland het eerste traject van een TGV in gebruik: de Neva
Express. Het zal geen verbazing wekken dat dit het traject Moskou-Petersburg
is. Met 200 kilometer per uur kan de reiziger in vier uur en twintig minuten de
afstand tussen 'de twee hoofdsteden' afleggen. Dat is even snel als per
vliegtuig als men de reis van en naar het vliegveld meerekent.
De coupé's van de Neva Express bestaan uit zes comfortabele stoelen. Bij binnenkomst staat voor ieder passagier een doos met lekkernijen klaar. De coupé's hebben televisieschermen voor films en reisinformatie en iedere passagier heeft een koptelefoon tot zijn beschikking.
Naar West-Europese begrippen mogen de luxe en snelheid wat tegenvallen, maar
daar moet in de nabije toekomst verandering in komen. De Russische Spoorwegen
willen de snelheid van de trein geleidelijk opvoeren en de luxe in de trein
verhogen, onder meer door het vastkoppelen van een restauratiewagon.
Prospekt, juli 2001
Virtuele ontmoetingsplaats voor Russen in Nederland
door Paulijn de Bruijne
In Nederland wonen momenteel naar schatting 30.000 Russen, verspreid over het
hele land. Hoe breng je deze Russische Nederlanders bij elkaar? Via Rus.nl, de
combinatie van een tijdschrift en een internetsite. Rus is niet de eerste en
enige virtuele ontmoetingsplaats voor Russen in Nederland. Maar na drie nummers
Rus en acht maanden site is het duidelijk: Rus beantwoordt aan een behoefte,
getuige de reacties. 'Het heeft alles: het is informatief, inhoudelijk, leuk en
mooi. Eindelijk!!!!'
In december 2000 verscheen het eerste nummer van Rus. Rus typeert zichzelf als
'een informatief en onderhoudend tijdschrift in het Russisch'. Op de omslag
staat een stemmige foto van Amsterdam bij nacht. Pakkende titels als 'Verdwaald
in Amsterdam' en 'De Russische vrouw, droom van een idioot of winstgevende
handel?' doorkruisen het beeld van de verlichte grachten.
Lees het hele artikel
Prospekt, juli 2001
Televisie: niet alleen maar zwart-wit
door Charles Hoedt
Wat is er allemaal te zien op de Russische televisie? Prospekt keek een weekje
naar de beeldbuis. De televisie is altijd positief over Poetin. Maar hoe vaak
wordt Wim Kok kritisch ondervraagd?
Voor iemand die lang in Rusland woont, zoals ik, is de Nederlandse televisie
vaak een verademing. Wanneer ik in Sint Petersburg bij Nederlandse vrienden met
een satellietschotel op bezoek ben en hun tv staat aan, dan kan ik niet lang
genoeg kijken. Het interesseert me niet eens wáár ik naar kijk. Het is meer de
herkenbaarheid met de Nederlandse tv-cultuur waarin ik ben opgegroeid dan de
inhoud van de programma's, die me pakt. De manier van filmen, de frisse en
heldere kleuren, de snelheid waarmee items elkaar opvolgen, de humor in de
reclame.
Lees het hele artikel
Prospekt, oktober 2001
Centraal-Azië terug op de wereldkaart
door Charles Hoedt
Eerst was er de strijd tussen de grote koloniale mogendheden om de handel en de
invloedsfeer. Daarna was Centraal-Azië speelbal in het spel om de olie. Na 11
september is de regio een uitvalsbasis in de strijd tegen terrorisme. Hoe
Rusland en het Westen al eeuwenlang in dit gebied aan de touwtjes trekken.
Centraal-Azië, met de landen Kazachstan, Oezbekistan, Toerkmenistan, Kirgizstan
en Tadzjikistan, is terug op de wereldkaart, in het centrum van de
internationale belangstelling. Opeens staan de kranten weer vol verhalen over
'het verloren hart van Azië', zoals de Britse auteur Colin Thubron de regio in
zijn gelijknamige reisroman noemde.
Lees het hele artikel
Prospekt, oktober 2001
Petersburg weer hoofdstad?
door René Does
In 2003 zal Sint Petersburg zijn 300-jarig bestaan vieren. Behalve dat er
momenteel grote feest- en renovatieprogramma's worden uitgewerkt, is er weer
een bijzondere discussie naar de oppervlakte gekomen, namelijk de vraag of Sint
Petersburg Moskou opnieuw moet vervangen als de politieke hoofdstad van Rusland.
President Poetin en veel van zijn naaste medewerkers zijn afkomstig uit Sint
Petersburg. Na de 'Jekaterinboerg-clan' van Boris Jeltsin heeft nu de
'Petersburgse clan' de leiding in Rusland. Regionalisme is een belangrijke
factor in het Russische politieke krachtenveld.
Lees het hele artikel
Prospekt, oktober 2001
Investeringsklimaat verbetert
door Jan Limbeek
Heel langzaam beginnen zelfs buitenlanders te geloven dat Rusland een echt
ondernemersklimaat krijgt.
Buitenlandse kapitaalinvesteringen nemen de laatste tijd toe, maar zijn nog
steeds erg laag. Temeer daar een belangrijk deel eigenlijk Russisch kapitaal is
dat huiswaarts keert. Cyprus is niet voor niets de grootste buitenlandse
investeerder. In totaal bedroegen de buitenlandse investeringen in de eerste
helft van 2001 6,7 miljard dollar, waarvan 2,5 miljard kapitaalinvesteringen.
De rest betreft grotendeels leningen.
Binnen Rusland blijft het vertrouwen in de economie groot. In 1999 groeiden de
investeringen met 5,3 procent, in 2000 met 17,7 procent en in de eerste zeven
maanden van dit jaar met 7,5 procent. Dit ondanks het gebrek aan kapitaal bij
de Russische bedrijven. Op zichzelf zwemt Rusland in het geld, maar het
ontbreekt aan een mechanisme om dat geld bij het bedrijfsleven te krijgen. In
een goed functionerende markteconomie zorgen de banken en de effectenhandel dat
succesvolle bedrijven het benodigde kapitaal krijgen.
Lees het hele artikel
Prospekt, oktober 2001
Strijders voor Allah en vaderland
door René Does
Na de terroristische aanval op Amerika voelen de Russen zich gesterkt in hun
visie op de strijd tegen de opstandige Noord-Kaukasische deelrepubliek
Tsjetsjenië. De autoriteiten zeggen dat zij daar een gevecht voeren tegen
'terrorisme' en 'banditisme' en dat de Russische militaire actie gedefinieerd
moet worden als een 'antiterroristische campagne'. En hebben de aanslagen in
Amerika niet bewezen dat de strijd tegen het terrorisme de eerste grote oorlog
van de nieuwe eeuw is? Hoe men de strijd in Tsjetsjenië ook moet definiëren,
zeker is dat de tegenstander van de Russen een bijzonder taaie is. Een portret
van de aanvoerders van de Tsjetsjeense opstand.
Na de eerste Tsjetsjeense oorlog (december 1994 – augustus 1996), die werd
afgesloten met de ondertekening van het Verdrag van Chasavjoert door de
Russische generaal Aleksandr Lebed en zijn Tsjetsjeense collega Aslan
Maschadov, begon het Russische leger in september 1999 een tweede oorlog tegen
de Tsjetsjenen.
Lees het hele artikel
Prospekt, oktober 2001
'Russisch leven'
In de rubriek 'Russisch leven' worden korte nieuwsberichten uit Russische kranten en weekbladen weergegeven. Het gaat om zaken die de Nederlandse kranten gewoonlijk niet halen, maar wel inzicht geven in het Russisch bestaan.
IJSVISSEN
Russen zijn verwoede vissers. Behalve ontspanning is vissen voor arme Russen
ook een manier om het dagelijkse dieet aan te vullen. Ook in de winter, als de
rivieren en de meren dicht zijn gevroren, blijven veel Russen vissen. Dit
'ijsvissen' door een wak kan gevaarlijk zijn, want vissers kunnen op een
afbrekende ijsschots verzeild raken. Ieder jaar overkomt dit ongeveer 1500
vissers. De grootste groep afgedreven vissers was in februari 2000, toen 971
mensen van twee enorme ijsschotsen in het Ladogameer moesten worden afgehaald.
De reddingsoperaties worden verricht met helikopters van het Ministerie voor
Noodsituaties. Dikwijls treffen de reddingwerkers dronken vissers, die een
scheldpartij als bedankje hebben. Ook gebeurt het vaak dat geredde vissers
eerst hun visvangst in de helikopter gooien alvorens zelf naar binnen te
klimmen.
Segodnja, 7-2-2001
Prospekt, december 2001
Europa's grijze zone
door René Does
Het is duidelijk welke Oost-Europese landen vroeger of later lid kunnen worden
van de Europese Unie. Er wordt eigenlijk ook niet betwist dat een volledig
EU-lidmaatschap van Rusland onmogelijk is. Maar wat moet de Europese Unie doen
met de 'grijze zone' tussen deze twee gebieden, dat wil zeggen de landen
Oekraïne, Wit-Rusland en Moldova? En wat willen deze landen zelf?
In een recent gepubliceerd onderzoek hebben drie hoogleraren politicologie,
tevens Oost-Europadeskundigen, John Löwenhardt en Stephen White van de
Universiteit van Glasgow en Margot Light van de London School of Economics, de
vraag onderzocht of Oekraïne, Wit-Rusland en Moldova binnen Europa meer naar
het Westen of meer naar het Oosten trekken.
Lees het hele artikel
Prospekt, december 2001
Rusland flirt met Europese Unie
door René Does
Sinds de ondergang van het sovjetrijk ziet Rusland twee westerse organisaties
in de richting van zijn Europese grens optrekken: de NAVO en de Europese Unie.
De Russen zijn tegenwoordig positief over de oostwaartse opmars van de EU, maar
nog altijd tégen de uitbreiding van de NAVO, hoewel dat verzet inmiddels ook
minder wordt.
De directeur van het Europa-Instituut van de Russische Academie van
Wetenschappen, Nikolaj Sjmeljov, doet lyrisch over de Europese Unie. 'Wat
Rusland moet doen, wil het zijn instinct voor zelfbehoud tenminste niet
definitief verliezen, heeft de rest van Europa reeds gedaan: ze heeft haar
territorium veilig gesteld en een zeer effectieve markteconomie opgebouwd,
alsmede een welvarend leven en een burgerlijke rechtsstaat.'
Lees het hele artikel
Prospekt, december 2001
Halve lichting van Koersk
door René Does
De Russische president Vladimir Poetin heeft zijn belofte waargemaakt: de op 12
augustus 2000 gezonken onderzeeër Koersk is gelicht. De boot ligt nu in een dok
in het havenplaatsje Rosljakovo in de provincie Moermansk. Tenminste, het
grootste deel van de Koersk is geborgen. De ontplofte neus werd afgezaagd en
ligt nog op de bodem van de Barentszzee.
De lichting is een groot succes voor het Nederlandse consortium van Mammoet en
Smit-Tak. Bijna niemand had verwacht dat het nog vóór de komende winter zou
slagen. De bergingswerkers hadden wel geluk: het weer bleef goed, de zee bleef
kalm en de Koersk lag veel losser op de bodem dan verwacht.
Lees het hele artikel